مغز برای فعالیت به انرژی نیاز دارد و منبع اصلی آن گلوکز است. این قند ساده که در بسیاری از غذاها یافت می شود، در جریان خون حمل می شود و توسط سلول های بافتی در سراسر بدن به انرژی تبدیل می شود.
مغز مانند یک کامپیوتر بزرگ کار می کند. اطلاعات دریافتی را پردازش و سپس ارسال می نماید. اما مغز میتواند خیلی بیشتر از یک ماشین فعالی کند: انسانها با مغزشان احساس می کنند، تجربه میکنند و این ناشی از هوش انسان است.
مغز انسان حدود 1.5 کیلوگرم وزن دارد. از بیرون کمی شبیه یک گردوی بزرگ با چین و شکاف به نظر می رسد. بافت مغز از حدود 100 میلیارد سلول عصبی (نورون) و یک تریلیون سلول پشتیبان تشکیل شده است.
مغز از بخش های مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظایف خاصی دارند:
دی انسفالون – از جمله تالاموس، هیپوتالاموس و غده هیپوفیز
ساقه مغز – از جمله مغز میانی، پونز و مدولا
مخچه
ساختار مغز
مغز دارای یک نیمه راست و یک نیمه چپ است که به نیمکره راست و چپ معروف است. این دو نیمکره از طریق یک دسته ضخیم از رشته های عصبی به نام جسم پینه ای به هم متصل شده اند. هر نیمکره از شش ناحیه تشکیل شده است که عملکردهای متفاوتی دارند. مغز حرکت را کنترل می کند و اطلاعات حسی را پردازش می کند. اعمال و احساسات آگاهانه و ناخودآگاه در اینجا تولید می شود. همچنین مسئول گفتار، شنوایی، هوش و حافظه است.
عملکرد دو نیمکره تا حد زیادی متفاوت است: در حالی که نیمکره چپ مسئول گفتار و تفکر انتزاعی در اکثر افراد است، نیمکره راست معمولاً مسئول تفکر فضایی یا تصویرسازی است. سمت راست مغز سمت چپ بدن را کنترل می کند و سمت چپ مغز سمت راست بدن را کنترل می کند. این بدان معناست که آسیب به نیمکره چپ به دلیل سکته مغزی، به عنوان مثال، می تواند منجر به فلج در سمت راست بدن شود.
قشر چپ مغز مسئول گفتار و زبان است. قشر مغز سمت راست اطلاعات مکانی را فراهم می کند. تالاموس اطلاعات حسی پوست، چشم و گوش و همچنین اطلاعات دیگری را در اختیار مغز قرار می دهد. هیپوتالاموس مواردی مانند گرسنگی، تشنگی و خواب را تنظیم می کند. همراه با غده هیپوفیز، هورمون های بدن را نیز تنظیم می کند.
ساقه مغز اطلاعات را بین مغز، مخچه و نخاع منتقل می کند، حرکات چشم و حالات صورت را کنترل می کند. همچنین عملکردهای حیاتی مانند تنفس، فشار خون و ضربان قلب را تنظیم می کند.
مخچه حرکات را هماهنگ می کند و مسئول تعادل است.
مغز تنها 3 درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد، اما تا 17 درصد از انرژی شما را مصرف می کند. برای اینکه مغز به درستی کار کند، به مواد مغذی خاصی نیاز دارد.
اسیدهای چرب امگا 3 – برای تقویت و افزایش عملکرد فکری، مصرف امگا 3 به تفکر عمومی و پردازش فکر کمک می کند، اما به یادآوری و یادگیری نیز کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد که مصرف اسیدهای چرب ممکن است به پیشگیری از بیماری آلزایمر و زوال عقل کمک کنند، زیرا تأثیر مثبتی بر حافظه دارند. شایان ذکر است که رژیم غذایی آمریکایی به طور کلی دارای امگا 6 بسیار زیاد و امگا 3 کم است. امگا 3 اغلب در ماهی یافت می شود، اما می توان آن را در گردو، دانه کتان و دانه چیا نیز یافت.
ویتامین های B – خلق و خو و عملکرد ذهنی به شدت تحت تاثیر مصرف ویتامین های B قرار می گیرد. این یکی دیگر از مواد مغذی است که برای کاهش احتمال ابتلا به زوال عقل ذکر شده است زیرا به توانایی حافظه کمک می کند. ویتامین B همچنین به کاهش اضطراب، افسردگی، استرس، میگرن و خطر بیماری قلبی کمک می کند. انواع مختلفی از ویتامین های گروه B وجود دارد که در بسیاری از غذاهای مختلف یافت می شود. به عنوان مثال، فولات (B9) را می توان در سبزیجاتی مانند کلم پیچ و اسفناج یافت و کولین که با رشد مغز مرتبط است، در کلم بروکلی و گل کلم یافت می شود.
ویتامین K – عملکرد شناختی و قدرت مغز برای عملکرد مطلوب به ویتامین K وابسته است. ویتامین K اغلب “ویتامین فراموش شده” نامیده می شود زیرا اغلب از نظر اهمیت برای سایر عملکردهای بدن از جمله لخته شدن خون، جلوگیری از بیماری قلبی و ساختن استخوان های قوی فراموش می شود یا نادیده گرفته می شود. کمبود ویتامین K اغلب باعث کبودی می شود. ویتامین K را میتوان در کلم بروکلی، سبزیهای برگدار مانند اسفناج و همچنین ریحان و حتی پودر فلفل قرمز یافت!
ویتامین E – ویتامین E یک آنتی اکسیدان مهم است که می تواند از زوال شناختی جلوگیری یا کاهش دهد و با افزایش سن مغز، حافظه را تقویت کند. علاوه بر این، ویتامین E برای سلامت چشم و پوست ضروری است زیرا از سلول ها در برابر آسیب محافظت می کند. آجیل، دانه ها، آووکادو و توفو منابع عالی ویتامین E و همچنین سبزیجات سبز رنگ هستند.
لیکوپن – یکی دیگر از آنتی اکسیدان های مهم که برای محافظت در برابر زوال عقل، به ویژه بیماری آلزایمر شناخته شده است، لیکوپن است. مطالعات نشان داده اند که لیکوپن می تواند در درمان سرطان پروستات نیز استفاده شود و از سرطان سینه جلوگیری کند. از دیگر فواید آن می توان به حفظ سلامت رگ های خونی اطراف قلب و گردن اشاره کرد. لیکوپن یک کاروتن قرمز و رنگدانه کاروتنوئیدی است که در میوه ها و سبزیجات قرمز رنگ مانند گوجه فرنگی، هندوانه، فلفل دلمه ای و هویج قرمز دیده می شود.
روی – مصرف روی برای تقویت حافظه و توانایی تفکر حیاتی است. به علاوه، روی همچنین نقش زیادی در تقویت سیستم ایمنی و رشد سلولی ایفا می کند. روی همچنین با بهبود باروری و بینایی مرتبط است. کمبود روی ممکن است نیاز به مکمل داشته باشد، با این حال، روی بیش از حد می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و باعث خستگی شود. البته، یافتن تعادل مناسب همیشه برای هر غذا یا ماده مغذی که می خورید، کلیدی است. یک مشت دانه کدو تنبل به عنوان دوز روزانه روی محسوب می شود، اما می توان آن را در شکلات تلخ، سیب زمینی، گوشت بره و غذاهای دریایی نیز یافت.