نقش تغذیه در بهبود علائم کرونا

بیماری کرونا از جمله بیماری‌های ویروسی بوده که توسط کرونا ویروس‌ها به انسان منتقل شده‌اند کرونا ویروس‌ها اولین بار در دهه 1960 کشف شدند و مطالعه بر روی آنها تا دهه 1980 ادامه داشت. این ویروس‌ها به‌طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کنند. با این حال تاکنون هفت کروناویروس منتقل شده به انسان، کشف شده است. آخرین نوع آن‌ها، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همه‌گیری بالا در انسان شیوع پیدا کرد.

این بیماری در داخل بدن انسان دارای طیف خفیف تا شدید است که می‌تواند نشانه‌هایی مانند سرماخوردگی، تب، سرفه، تنگی نفس و سایر مشکلات تنفسی را به همراه داشته باشد. کلیه گروه‌های سنی می‌توانند تحت تأثیر این ویروس قرار گیرند اما سالمندان، مبتلایان بـه بیمارهای قلبی- عروقی، پرفشاری خون، دیابت، آسم و مشکلات تنفسی و کبدی، بیماران کلیوی، سرطان‌های تحت درمان، بیمارانی که به هر دلیلی کورتون مصرف می‌کنند و مبتلایان بـه نقص سیستم ایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند. بنابراین مراقبت از آنها و پیشگیری از ابتلا در این افراد کاملاً ضروری است. با توجه به عوارض ناشی از ابتلا به ویروس کرونا توصیه‌های تغذیه‌ای جهت پیشگیری و کنترل بیماری به شرح زیر می‌باشد:

• در برنامه غذایی روزانه دو اصل تعادل و تنوع رعایت گردد. تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مـواد مـورد نیـاز بـرای حفظ سلامت بدن است و تنوع یعنی مصرف انواع مختلف مواد غذایی که در 6 گروه اصلی غذایی (نان و غلات، سبزی‌ها، میوه‌ها، شیر و فرآورده‌های آن، گوشت و تخم مرغ و حبوبات و مغز دانه‌ها) قرار دارند.
• منابع غـذایی ویتامین C می‌تواند سبب افـزایش سطح ایمنی بدن شوند بنابراین مصرف روزانه از منابع غذایی این ویتامین که شامل انواع میوه‌ها و سبزی‌ها ازجمله سبزی‌های رگ سبز ماننـد سبزی خوردن، انـواع کلم، گـل کلم، گوجه فرنگی، جوانه‌های گندم، ماش و شبدر، انواع مرکبات (لیموترش، لیمـو شیرین، پرتقال، نارنگی و نارنج)، کیوی و دیگر میوههـا وسبزیها توصیه می‌شود.
• پیاز خام هم از جمله مواد غذایی است که سرشار از ویتامین C می‌باشد بنابراین مصرف خام آن کنار غذا یا استفاده از آن در داخل سوپ‌ها و آش‌ها توصیه می‌شود.
• همچنین با توجه به نقش A در تقویت سیستم ایمنی بدن مصرف روزانه از منابع غذایی ویتامین A که در انواع سبزی‌ها و میوه‌های زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی، موز و انواع مرکبات و منابع حیوانی مانند زرده تخم مرغ، شیر و لبنیات موجود است توصیه می‌شود.
• ویتامین E هم همانند ویتامین A در تقویت سیستم ایمنی نقش به سزایی داردکه از مهم‌ترین منابع آن می‌توان به روغن‌های مایع مانند کانولا، گلرنگ، آفتابگردان و ذرت اشاره کرد.
• مصرف منابع غذایی ویتامین D که در لبنیات، ماهی چرب و زرده تخم مرغ موجود است توصیه می‌شود.
• جهت تقویت سیستم ایمنی بدن روزانه از منابع غذایی حاوی آهن و روی (گوشت قرمز، مرغ و ماهی، تخم مرغ، انواع سبزی‌ها، حبوبات، میوه‌های تازه و خشک شده و غلات کامل) استفاده شود.
• روزانه از منابع غذایی ویتامین‌های گروه B مانند انواع سبزی‌ها برگ سبز و میوه‌ها، شیر و لبنیات، انواع گوشت‌ها، زرده تخم مرغ، غلات سبوس دار، حبوبات مانند نخود، انواع لوبیا، عدس، باقلا، لپه و ماش ومغزها (پسته، گردو، بادام و فندق) جهت ارتقای سیستم ایمنی بدن استفاده شود.
• مصرف روزانه 8-6 لیوان آب آشامیدنی سالم و یـا سایر مایعات توصیه می‌شود. نوشـیدن مایعات بـه اندازه کافی و فراوان به حفظ ایمنی بدن کمک می‌کند.
• مصرف غذاهای شور و چرب نظیر انواع فست فود ها، کنسروها؛ انواع شورها و سوسیس و کالباس به دلیل اینکه می‌توانند سبب تحریک سیستم ایمنی شوند محدود شوند.
• استفاده از روغن‌های غیر اشباع نظیر روغن کنجد، روغن زیتون و ورغن کانولا و … بجای استفاده از روغن‌های سرشاراز اسیدهای چرب اشباع و ترانس توصیه می‌شود.

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که این بیماری ایجاد می‌کنند درگیری سیستم تنفسی می‌باشد توصیه‌های تغذیه‌ای زیر می‌تواند هنگام درگیری سیستم تنفسی به بهبود هرچه بهتر بیماران کمک کند.

مصرف روزانه کربوهیدرات‌ها، برای تأمین بخـش عمده انرژی و برخی از مواد مغذی ضروری است. این کربوهیدرات‌ها به دو شکل ساده و پیچیده دسته بندی می‌شوند که مصرف انواع کربوهیدرات‌های پیچیده ازجمله برنج، انواع نان سبوس دار (جو وسنگک) و ماکارونی ترجیحاً سبوس دار، رشته و غلات صبحانه، سبزی‌ها و میوه‌ها توصیه می‌شود.

به منظور سالم و قدرتمند نگه داشتن عضلات تنفسی، جلوگیری از کاهش وزن و کاهش عوارض تنفسی بیماران روزانه بایدبین 1.5-1.2 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدنشان پروتئین دریافت کنند. بهترین منابع پروتئین‌ها شامل انواع گوشت‌ها (قرمز، مرغ، مـاهی و طیور)، انـواع حبوبات (لوبیا، ماش، عدس، نخود باقلا)، تخم مرغ، انواع لبنیات پاستوریزه (پنیر، شیر، ماست، کشک و دوغ) و انواع آجیل‌های بدون نمک می‌باشند.

در بیماران مبتلابه مشکلات تنفسی دریافت چربی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید مقدار چربی دریافتی این بیماران نسبت به کربوهیدرات افزایش پیدا کند. چربی‌ها از طرفی برای تأمین انرژی موردنیاز بیماران حائز اهمیت هستند از طرف دیگر نسبت بالاتر دریافت چربی به کربوهیدرات می‌تواند سبب کاهش RQ (شاخصی بوده که نسبت کربن دی‌اکسید تولیدشده را نسبت به اکسیژن مصرف‌شده نشان می‌دهد که در رژیم غذایی سرشار از چربی این نسبت پایین‌تر است) شود.

بنابراین بیماران مبتلابه مشکلات تنفسی باید روزانه از روغن‌ها و چربی‌های خـوراکی اسـتفاده کنند روغـن گیـاهی شـامل آفتابگردان، سویا، پنبه‌دانه، زیتون، روغن گردو، کنجد، ارده به دلیل وجود ویتامین‌ها و ترکیبات آنتی‌اکسیدان فراوانی که دارند دارای ارزش تغذیه‌ای بالایی هستند و باید در برنامـه غذایی این بیماران گنجانده شوند. البته باید توجـه داشت مصرف روغن‌ها و چربی‌های حیوانی شامل، کره، روغن ماهی پیه، دنبه و ….. باید محدود شود.

دریافت اسیدهای چرب بلند زنجیر به‌ویژه امگا 3 و اسید آراشیدونیک هم به کاهش التهاب در سیستم تنفسی کمک می‌کندبنابراین توصیه می‌شود این بیماران در رژیم غذاییشان از منابع غذایی این اسیدهای چرب که بیشتر در ماهی هاگوشت قرمز و مغزها هست استفاده کنند.

استفاده از 6-4 وعده غذایی کوچک و بـا حجـم کـم در طـول روز بـه جـای مصـرف 2 تـا 3 وعـده غـذایی حجیم در این بیماران توصیه می‌شود این کار می‌تواند به حرکت ازادانه دیافراگم به بالا و پایین کمک کند همچنین باید در نظر داشت درصـورتی که مصرف برخی مـواد غذایی خام منجر به نفخ شدید و اختلال در تنفس می‌گردد مصرف آنها را کاهش یابد.

دریافت مقادیر کافی مواد معدنی هم در این بیماران از اهمیت ویژه بر خوردار است مطالعات نشان داده دریافت کافی منیزیوم، فسفرو کلسیم می‌تواند سبب بهبود عملکرد عضلات تنفسی به ویژه دیافراگم شود. سلنیوم هم یکی دیگر از مواد معدنی مفید برای عملکرد عضلات تنفسی هست که همچنین به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.

دریافت مقادیر کافی از ویتامین‌ها هم می‌تواند به بهبود هرچه زودتر بیماری کرونا و تقویت سیستم ایمنی کمک کند مطالعات نشان داده ویتامین D,A تأثیر مثبتی در عملکرد ریه دارند همچنین می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی هم کمک کنند دریافت مقادیر کافی ویتامین E هم به پاکسازی عفونت از دستگاه تنفسی فوقانی کمک می‌کند. یکی دیگر از ویتامین‌های مفید برای سیستم تنفسی ویتامین C می‌باشددرواقع بافت پیوندی ریه از کلاژن ساخته شده است که مقادیر کافی از این ویتامین برای عملکرد این بافت مفید است.

بسیاری از بیماران کرونایی علایم شدید تنفسی دارند و توانایی خوردن غذای کافی ندارند از طرفی نداشتن تغذیه مناسب خود می‌تواند منجر به بدتر شدن شرایط بیمار شود. بسیاری از بیماران هم در دوران نقاهت بیماری نیاز به یک محصول مقوی دارند که همه مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز آنها را تأمین کند. برند میلاتک با آگاهی بر این موضوع و بادانش روز علم تغذیه محصولی باکیفیت به منظور کمک به این بیماران طراحی کرده است که تمام نیازهای تغذیه‌ای بیماران مبتلا به کرونا را فراهم می‌کند و بهبود هرچه سریعتر این بیماران کمک می‌کند.

انسیه محمدخانی، کارشناس ارشد علوم تغذیه

منبع:

• www.nut.behdasht.gov.ir
• www.euro.who.int